De komende vijftien jaar staat het UMCG voor een grote uitbreidings- en vernieuwingsopgave. Tot in ieder geval 2035 lopen er verschillende bouwprojecten op de UMCG-terreinen in Groningen en Haren. Een daarvan is het nieuwe operatiecentrum. Die beslaat straks maar liefst drie verdiepingen in het UMCG. Maar voordat daar de nieuwe, generieke operatiekamers, hybride operatiekamers, thorax operatiekamers en hartkatheterisatiekamers kunnen worden ingericht met onder andere de nieuwste hightech apparatuur, moeten ze uitgebreid worden getest. Staat het bed van de patiënt op de goede plek? Is er daaromheen genoeg beweegruimte? Waar precies komen de stopcontacten en is deze operatielamp wel handig in gebruik?
Deze vragen – en meer – worden nu gesteld voor de nieuwe operatiekamers, hartkatheterisatiekamers, uitslaapkamers, Intensive Care afdelingen, intensieve zorgafdelingen en generieke verpleegafdelingen. Voor elk van deze ruimtes is een mock-up gemaakt. Daarin wordt wat in de ontwerpfase op papier is uitgetekend, volledig op schaal nagebouwd en ingericht. Een fantastische innovatieve simulatieomgeving waar het zorgproces rondom het bed van de patiënt of rondom de operatietafel wordt nagebootst.
Mock-up: een nieuwe ruimte op schaal nagebouwd en ingericht
Waarom het zo belangrijk is om met mock-up ruimtes te werken, weet Janet Vissinga. Als programmamanager Bouw Operatieve Zorg is zij nauw betrokken bij de realisatie van het nieuwe operatiecentrum. ‘Met behulp van een mock-up kunnen we al in de ontwerpfase het hele zorgproces testen. Dat doen we samen met de zorgprofessionals die straks ook daadwerkelijk in die ruimte gaan werken. In een mock-up ruimte spelen we daarom echt ingrepen na. Soms komen daar dan dingen uit die we nog moeten aanpassen. Daar kom je natuurlijk liever van tevoren achter, dan wanneer je alles al gebouwd hebt.’ Zo bleek bijvoorbeeld dat een van de pendels aan het plafond (voor onder andere monitoren, zuurstof en het aansluiten van apparatuur) in de Intensive Care mock-up te dicht op de achterwand zat. Niet zo handig, want de pendel had daardoor onvoldoende draaibereik. Het bijsturen van zo’n vaststelling is nu nog eenvoudig uit te voeren.
Nog meer vernieuwingen
In de nieuwe operatiekamers worden niet alleen aanpassingen doorgevoerd die pas ná het testen van de mock-ups naar voren komen. Voordat de mock-ups er überhaupt stonden, is er al veel eerder nagedacht over de criteria waar een nieuwe operatiekamer in de basis aan moet voldoen. Dat is waar procesmanager Bouw Operatieve Zorg Anita Sportel meer over kan vertellen. Zij noemt zichzelf de verbindende schakel tussen UB35 (alles wat het UMCG bouwt tot 2035) en de gebruikers van de Operatieve Zorg Organisatie. Als voorbeeld noemt Anita de “opdekruimtes” van de nieuwe operatiekamers. ‘Die hebben we nog niet in ons huidige operatiecentrum, maar komen er straks wel. Voor het gemak van de patiënt moet het zo stil mogelijk zijn in de operatiekamer op het moment dat de patiënt onder narcose wordt gebracht. Operatieassistenten moeten daardoor hun werk even stilleggen zodat de patiënt zo stil en rustig mogelijk in slaap kan vallen. Dankzij de nieuwe opdekruimtes kunnen operatieassistenten straks verder met het voorbereiden van hun werk terwijl de patiënt in de operatiekamer onder narcose wordt gebracht.’ Ook zijn er in de nieuwe operatiekamers onder andere meer beeldschermen aanwezig, wat het bijvoorbeeld makkelijker maakt voor artsen of studenten om op afstand mee te kijken. En de nieuwe operatiekamers zijn veel groter. Er is daardoor meer ruimte voor alle benodigde apparatuur en er blijft genoeg werkruimte over voor de medewerkers.
Leeromgeving
Janet: ‘Het maken van een simulatieomgeving voor het testen van werkprocessen is niet uniek. Maar zo uitgebreid als we deze mock-ups nu hebben opgesteld, inclusief werkende techniek, dat is wel heel bijzonder. Naast het testen van de techniek worden alle zorgprofessionals die straks in een van deze ruimtes komen te werken er eerst getraind. Maar ook daarna blijven de mock-ups als ruime academische leeromgeving heel geschikt voor scholing.’ Ook al is er dus straks een nieuwe operatieafdeling, de mock-ups worden voorlopig niet afgebroken.
Het nieuwe operatiecentrum van het UMCG wordt in drie grote bouwfases gerealiseerd. De eerste OK’s worden begin 2024 al in gebruik genomen, waaronder een “state of the art” hybride OK.