Daarnaast is dit niet zomaar een apparaat; het UMCG is het eerste en enige ziekenhuis in Nederland dat de unieke combinatie heeft van een MR-LINAC en protonentherapie. Projectleider Benny Habing, Radiotherapeut-oncoloog Peter Sinnige en klinisch fysicus Rene Bolt vertellen hoe dit complexe proces verloopt en wat de voordelen zijn van deze nieuwe techniek.

Een bijzondere techniek

De LINAC, oftewel een linear accelerator, is een bestralingsapparaat dat gebruikt wordt voor de behandeling van kanker. Het versnelt deeltjes in een rechte lijn, die op een stukje metaal botsen en zo röntgenstraling genereren. De MR-LINAC voegt hier een unieke component aan toe: MRI-technologie. Met de MR-LINAC is het zo mogelijk om vlak voor en zelfs tijdens de bestraling MRI-scans te maken. Een andere bijzondere eigenschap van het toestel is dat het bestralingsplan nog tot kort voor de behandeling aangepast kan worden aan de actuele anatomie van de patiënt.

Peter Sinnige legt uit dat bij een reguliere behandeling er vooraf een CT-scan wordt gemaakt. Hierop wordt vervolgens het bestralingsplan gebaseerd. Dit plan kan voor 5 tot 35 sessies gebruikt worden, terwijl de anatomie van de patiënt in de tussentijd kan veranderen. Vooral bij tumoren in de bovenbuik kan de MR-LINAC uitkomst bieden omdat MRI daar betere beelden geeft, en omdat de anatomie per dag sterk kan verschillen. Zo kort van tevoren het bestralingsplan nog aan kunnen passen kan bijdragen aan de nauwkeurigheid, veiligheid en effectiviteit van de behandeling.

kan de anatomie snel veranderen waardoor reguliere bestraling minder nauwkeurig kan zijn. Zo kort van tevoren het bestralingsplan nog aan kunnen passen draagt dus bij aan de nauwkeurigheid en effectiviteit van de behandeling.

Een complexe operatie

De nieuwe MR-LINAC is zo groot dat het in delen wordt geleverd en via het dak naar binnen moet. Dit betekent dat het dak er letterlijk af moet. Om dit te realiseren begonnen de voorbereidingen al in oktober en in februari werd het dak in zes delen gedemonteerd. Het dak wordt nu vervangen door een prefab constructie die in de toekomst eenvoudiger te demonteren en terug te plaatsen is.

Dit project is een opdracht van Technisch Beheer Groot Onderhoud UMCG, de afdeling van Bert Jan Oosting.  Maar er zijn bij dit project een heleboel verschillende partijen betrokken. Benny Habing verteld dat het er veertien zijn; van de brandweer en beveiliging tot aan de meldkamer techniek. Elke partij moet goed samenwerken om dit project soepel te laten verlopen. Tijdens het demonteren van het dak werd ook het verkeer tijdelijk omgeleid. Dankzij heldere communicatie verliep alles volgens plan en waren er nauwelijks klachten.

Na de levering van de MR-LINAC in december 2025 duurt het nog een tijd voordat het apparaat in gebruik genomen kan worden. De installatie en kalibratie nemen enkele maanden in beslag, gevolgd door acceptatietesten en karakterisering van het toestel. Hierna volgt er ook nog uitgebreide training voor artsen, laboranten en klinische fysici. In maart 2026 kan het apparaat volledig in gebruik genomen worden.

De bouw en de zorg komen samen

Naast de komst van de MR-LINAC is de afdeling Radiotherapie ook bezig met voorbereidingen voor verdere verbouwingen. De hele polikliniek wordt aangepast. Rene Bolt geeft aan dat dit het begin is van een reeks grote veranderingen. Desondanks verloopt alles soepel. Mede dankzij de goede samenwerking tussen de bouw en medewerkers van de afdeling. Deze goede samenwerking resulteert ook in goede communicatie onderling. De zorg heeft veel begrip voor de bouw en andersom. Iedereen werkt goed mee en is flexibel in de omgang. Habing verteld dat dit zorgt voor een ontzettend prettige samenwerking en een soepel verloop van het project.

Een bijzondere mijlpaal voor het UMCG

De ontwikkeling van de MR-LINAC tekent een grote stap vooruit in de precisiebehandeling van kanker. Dankzij een zorgvuldige voorbereiding en nauwe samenwerking is het UMCG klaar voor de komst van dit apparaat, waar er in heel Nederland slechts 10 van bestaan.

Met het plaatsen van de MR-LINAC is het UMCG het eerste en enige ziekenhuis in Nederland dat zowel de MR-LINAC als protonentherapie aanbiedt. Dit is wereldwijd een unieke combinatie. Protonentherapie is een precieze bestraling waar gezonde weefsels minder belast worden. Het UMCG telt vanaf maart 2026 dus drie soorten bestraling tegen kanker; de MR-LINAC, protonentherapie en reguliere bestraling (versnellers). Elke manier heeft zijn voordelen en met de combinatie van deze drie kan het UMCG voor iedere patiënt de best mogelijke behandeling kiezen.

“Het was een uitdagend proces, maar het resultaat mag er zijn,” sluit Habing vol trots